Bâkıllânî Ve Bizans İmparatoru Arasında Geçen Diyalog

Hafız Zehebî, Târîhu'l-İslâm adlı eserinde Eş'ari kelamcısı Bâkıllâni'den şöyle söz eder: Bizans İmparatoru II. Basilius huzurunda birçok papazla Hıristiyanlık ve İslâm’a ait kelâmî, fıkhî ve siyasî konularda münâzaralar yaptı.

İmparator, içeri girerken kendisine rüku etmiş bir vaziyette girmiş olması için Bâkıllânî'yi basık bir kapıdan içeri aldırır. O da bunu anlayıp arkasını dönerek geri geri içeri girer. Bâkıllânî, içeride bulunan rahibe "Çocuklar nasıl?" diye sorunca, imparator kendisine "Rahibin bundan tenezzüh ettiğini bilmiyor musun?" der. Bunun üzerine Bâkıllânî; "Rahibi bundan tenzih ediyorsun da, Allah'ı neden eş ve çocuk edinmekten tenzih etmiyorsun?" diye karşılık verir.

Kaynaklarda zikredilen "Fî enne’r-Rûm leyse bi şey" ve "el-Mesâilü’l-Konstantiniyye" adlı eserleri dikkate alınırsa, Bâkıllânî bu münazaraları bizzat kayda geçirmişti fakat bu eserlerin günümüze ulaştığına dair bir bilgi bulunmuyor. Yine de yukarıya bıraktığımız örnekteki gibi Bâkıllânî’den bahseden kaynaklar, bu eserlerinin içeriklerini büyük ölçüde günümüze aktarmışlardır.
"O Halik'tir, bizler mahluk. O Muciz'dir, bizler aciz..."